شرکت کسپرسکی*، بزرگترین شرکت تحقیقاتی امنیتی و ارائه دهنده راهکارهای امنیتی و آنتی ویروس برای کاربران خانگی و تجاری، در این مطلب کوتاه سعی نموده برخی از مهمترین بهبودهای امنیتی آخرین نسخه اندروید را معرفی نموده و مورد بررسی قرار دهد.

شرکت گوگل همواره تلاش نموده تا در اولین زمان ممکن آخرین بروزرسانی های پلتفرم اندروید را بر اساس، نیازهای روز کاربران، مشکلات نسخه های قبلی، و آخرین راهکارهای اولیه امنیتی ارائه نماید و بدیهی است که تاکنون به بهترین شکل ممکن و در سریعترین زمان این نسخه‌ها را ارائه نموده است. لذا در ادامه به بررسی برجسته ترین بهبودهای امنیتی آخرین نسخه اندروید از سوی شرکت کسپرسکی میپردازیم.

1-      برخورداری از پلتفرم ایمن تر SELinux

SELinux مخفف عبارت Security Enhanced Linux و به معنی لینوکس با امنیت پیشرفته است که سیستم عامل اندروید از سال گذشته بر پایه همین پلتفرم نوشته شده است. به زبان ساده، این پلتفرم موجب می‌شود امنیت در سطح بالاتری یعنی در سطح کرنل صورت بگیرد بدین معنی که کنترل و بررسی‌های امنیتی برنامه ها و سیستم عامل انجام می‌گیرد و اگرچه این ارتقاء امنیتی رسماً بعنوان یک قابلیت یا برتری امنیتی اعلام نشده است، ولی نمی‌بایست از اهمیت آن غافل شد.

2-      کدگذاری یا رمزنگاری اطلاعات دستگاه از زمان اولین استفاده

این قابلیت پیش از این بصورت پیش‌فرض فعال نبود و کاربر برای فعالسازی آن میبایست پس از وارد شدن به تنظیمات و پیدا کردن بخش مربوطه آن را فعال مینمود که معمولاً مدت زمان زیادی صرف می‌شد تا داده‌ها و اطلاعات موجود روی دستگاه کدگذاری شوند.

در این نسخه از اندروید، از همان اولین مرتبه روشن نمودن دستگاه اندرویدی از کاربر درخواست میشود تا قابلیت کدگذاری اطلاعات را فعال نماید و از آنجایی که در ابتدای استفاده از دستگاه اطلاعات زیادی روی آن تلفن یا تبلت وجود ندارد این فرآیند بسیار سریعتر صورت میگردد. بدین ترتیب داده های قبلی روی دستگاه در همان لحظه فعالسازی کدگذاری شده و داده های جدید هم بلافاصله پس از ورود به دستگاه اندرویدی کدگذاری می‌شوند.

3-      قفل هوشمند یا Smart Lock، هوشمند و هوشیار

در حالی که تهدیدات بدافزاری شاید رنج آور باشد ولی از آن بدتر شاید گم شدن یا به سرقت رفتن تلفن همراه یا دستگاه اندرویدی شما باشد. این قابلیت، به گفته‌ی شرکت گوگل "به شما اجازه می‌دهد که با اتصال یا همگام‌سازی بلوتوث (Bluetooth Pairing)، NFC، یا حتی با یک لبخند، سریعتر از قبل آن را از حالت قفل در بیاورید یا اصطلاحاً unlock نمایید"، لذا دیگر نیازی نیست نگران تنظیم یک سیستم ایمن بازگشایی قفل دستگاه اندرویدی باشید.

جالبتر آنکه گوگل، بنا بر گفته هایی از پورتال فناوری اطلاعات Computerworld، قصد دارد این قابلیت را از طریق اپلیکیشن‌ها یا افزونه‌هایی که بزودی در فروشگاه نرم افزاری Google Play ارائه می‌دهد بروز نماید. لذا نیاز نیست کاربران برای منتظر نسخه بعدی اندروید باشند.

4-      دستگاه را به اشتراک می‌گذارید، نه اطلاعات را!

اندروید 5.0 قابلیت‌هایی برای دستگاه‌هایی که در محیط‌های کاری یا هر محیط دیگری بصورت مشترک توسط چند کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرد ارائه می‌دهد.

اولین قابلیت، حالت Guest User یا کاربر میهمان و موقت است: این حالت به کاربر اجازه می‌دهد تا از کاربردهای اصلی آن دستگاه استفاده نماید ولی به اطلاعات شخصی کاربر دسترسی نداشته باشد.

قابلیت جالبتر دیگر، این است که حتی زمانی که تلفن همراه خود را که مجهز به اندروید آبنبات چوبی است را جایی جا بگذارید، همچنان میتوانید با استفاده از یک دستگاه اندرویدی یا تلفن هوشمندی دیگر که از همین سیستم‌عامل (اندروید 5.0) برخوردار است به اطلاعات مخاطبین خود دست یافته و به آنها پیامک ارسال کنید یا با آنها تماس بگیرید. این قابلیت مشابه چیزی است که گوگل برای مرورگر کروم تعبیه نموده است.

5-      دسترسی از راه دور

یکی از مهمترین قابلیت هایی که یک سیستم عامل تلفن همراه باید داشته باشد، مربوط به مواقع گم شدن یا به سرقت رفتن تلفن همراه می‌باشد. سیستم عامل اندروید هم اکنون دیگر قابلیت‌های مربوطه را عمدتاً در اختیار کاربر قرار داده است. این سیستم عامل از سال 2013 به ابزار Android Device Manager مجهز بوده که به کاربر اجازه میدهد تا دستگاه اندرویدی گم شده خود را بیابد، مکانیابی کند، یا حداقل در صورتی که تحت هیچ شرایطی به آن دسترسی نمی یابد، اطلاعات آن را با دستور از راه دور کاربر پاک می‌نماید.

این ابزار بویژه، که در برترین آنتی ویروس های اندرویدی نظیر کسپرسکی اینترنت سکیوریتی اندروید نیز یافت می‌شود، برای کاربران تجاری از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد چرا که کاربران تجاری معمولاً اطلاعات بسیار مهم و حساسی را در تمامی دستگاههای خود از لپتاپ و سیستم گرفته تا تبلت و تلفن همراه ذخیره می‌نمایند و تلفن همراه و تبلت هم معمولاً بسادگی گم شده یا به سرقت می‌روند و بدترین خسارتی که به این افراد در این مواقع وارد می‌شود این است که این اطلاعات به دست افرادی سودجو برسد.

قابلیت دیگری که در نسخه های آخر این سیستم عامل ارائه میشود قابلیت با عنوان Factory Reset Protection یا «محافظت در مقابل برگرداندن تنظیمات به حالت پیش فرض کارخانه‌ای» است! بله اسمی که برای این قابلیت برای کنترل از راه دور دستگاه در نظر گرفته شده جالب بنظر میرسد ولی لازم است بدانید با فعال بودن این قابلیت کاربر برای آنکه بتواند تلفن همراه به تنظیمات پیش فرض کارخانه ای برگرداند میبایست یک کلمه عبور که پیشتر توسط کاربر اصلی تنظیم شده است را بداند.

6-      اندروید و محیط‌های کاری

از دیگر امکانات و قابلیت های اضافه شده در این سیستم عامل برای کاربران حرفه ای قابلیت هایی است که دستگاه های اندرویدی را بیش از پیش برای استفاده در محیط‌های کاری و اداری مناسب‌تر میسازد. سامسونگ، حامی سخت افزاری این سیستم عامل، اخیراً چارچوب امنیتی Knox خود را در اختیار سازندگان این سیستم عامل ارائه نموده است که این امکان را در اختیار کاربران و کارفرمایان محیط‌های کاری (همچون محیط‌هایی که از سیستم Bring Your Own Device یا استفاده کارکنان از دستگاههای دیجیتال شخصی برخوردارند) قرار میدهد تا به بهترین شکل اطلاعات و استفاده شخصی و کاری کاربران از این دستگاه‌ها تفکیک داده شود و توسط مدیر یا ادمین آن بخش تحت کنترل باشد.

7-      بروزرسانی سریع و فوری

در آخر باید متذکر شویم که شرکت گوگل به نحو احسن اقدام به بهبود امنیت نسخه‌های قبلی این سیستم‌عامل نموده است ولی این بدین معنی نیست که فکر کنیم تمام مشکلات امنیتی در این نسخه از سیستم عامل اندروید برطرف گردیده است. از طرفی نرخ رشد بروزرسانی و استفاده از آخرین نسخه های اندروید توسط کاربران نیز بسیار پایین است (پر استفاده ترین نسخه حال حاضر 4.4 می‌باشد و هنوز هم حدود 10 درصد از نسخه های ضعیف و قدیمی 2.3 استفاده میکنند) که همین موجب می‌گردد امنیت این دستگاه‌ها آنگونه که باید تأمین نباشد. لذا در این مورد نباید از تلاش شرکت گوگل غافل شویم چراکه این موارد کاملاً به خود کاربران بستگی دارد. همانگونه که مایکروسافت همواره در تلاش است آخرین بروزرسانی‌ها و نسخه‌های اصلاحی را برای سیستم عامل ویندوز (محبوب ترین سیستم عامل رایانه) در اختیار کاربرانش قرار میدهد، گوگل نیز بهمین ترتیب همواره سعی در ارائه بهترین و ایمن‌ترین نسخه‌های  اندروید برای کاربران این پلتفرم محبوب می‌نماید.

*  کسپرسکی اسم یکی از بزرگترین شرکتهای امنیتی و سازنده آنتی ویروس است که برخی از کاربران اشتباهاً این شرکت و محصولات آنتی ویروس آن را با عناوینی نظیر کسپرسکای،کاسپرسکی، کسپراسکی، کسپراسکای، و یا کاسپراسکای نیز میشناسد. همچنین لازم به ذکر است مدیرعامل این شرکت نیز یوجین کسپرسکي نام دارد.